Aanbevelingen voor de verlichting in ouderenhuisvesting
Ouderen hebben specifieke behoeften betreffende de verlichting van (woon)ruimtes. Dit komt omdat het visuele vermogen bij het ouder worden afneemt en de ogen minder flexibel worden. Studies hebben aangetoond dat met beter licht de visuele beperkingen zoveel mogelijk worden opgeheven. Beter licht leidt daarbij tot een hogere kwaliteit van leven. Tot op heden zijn er onvoldoende richtlijnen en normen die met de specifieke visuele behoeften van ouderen rekening houden. Deze brochure is een eerste stap om hierin te voorzien.
Ogen van ouderen
De diameter van de pupil, de lichtdoorlatendheid van de ooglens en de kwaliteit van het netvlies nemen af bij het ouder worden. Daardoor wordt minder licht opgenomen, vooral in het blauwe deel van het spectrum. Dit geeft een beperking in de kleurwaarneming. Daarbij vertroebelt het oog (het glasachtig lichaam), waardoor het licht meer wordt ‘verstrooid’. In totaal leidt dit tot een reductie van de visuele scherpte, het vermogen om contrasten te zien en een verhoging van de gevoeligheid voor verblinding.
Aanbevelingen voor het lichtontwerp in ouderenhuisvesting
De verlichtingsplannen in woonzorginstellingen moeten dus geschikt worden gemaakt voor ouderen, waarbij de specificaties van de ‘ogen van ouderen’ als uitgangspunt moeten worden genomen. Dat geldt in het bijzonder voor de verlichtingssterkte, de beperking van de verblinding en de kleurweergave. Algemene aanbevelingen, die in het vervolg van deze brochure nader worden toegelicht, zijn:
- Breng licht zodanig aan dat het binnen de natuurlijke kijkrichting valt;
- Zoem in op het natuurlijke daglicht (10.000 tot 100.000 lux);
- Zorg in ruimtes waarin ouderen langdurig verblijven voor combinaties met biologisch
- Werkzame verlichting van natuurlijk en kunstmatig licht (hoger dan 1.000 lux);
- Zorg voor hoofdzakelijk indirect licht, met op de nodige plaatsen ook direct licht;
- Zorg voor zo veel mogelijk ‘zachte schaduwen’, zodat te grote contrasten worden vermeden.
- Vermijd zo veel mogelijk spiegelingen (bijvoorbeeld: gladde vloeren geven veel reflectie);
- Voorkom verblinding.
